شبیه سازی ها یکی از انواع روش های آموزشی مي باشند ،که از اوایل سال های 1900 میلادی به عنوان روشی برای آموزش و کارآموزی مورد استفاده قرار گرفته اند. شبیه سازی ها، بدین منظور استفاده می شوند که برای یادگیرنده امکان دسترسی به تجارب یادگیری بدون خطر، بدون هزینه یا پیچیدگی زندگی واقعی را فراهم می آورند. شبیه سازی آموزشی شامل عناصر آموزشی است که به یادگیرنده برای کشف، هدایت یا کسب اطلاعات بیشتر درباره آن سیستم یا محیط کمک می کند؛ آن اطلاعاتی که به طور کلی نمی تواند از طریق تجارب دیگر کسب شود. شبیه سازی فعالیتی است که وجوه اساسی یک موقعیت واقعی را تقلید می کند. از شبیه سازی ها معمولا در شرایطی که انجام آموزش های واقعی، گران، وقت گیر و خطرناک است و یا به هر دلیلی ، غیر عملی است استفاده می شود. موقعیت های شبیه سازی شده، در زمینه های مختلف از فعالیت های بشری(برای آموزش های انفرادی و گروه کوچک) به کار می روند.
تعریف شبیه سازی های آموزشی
شبیه سازی در لغت به معنای ارائه بدلی از یک چیز واقعی، یک فرایند یا نمایشی از اوضاع جاری است. شبیه سازی هر پدیده ای متضمن ارائه ویژگی های کلیدی یا رفتاری آن سیستم فیزیکی یا انتزاعی است.
گیرینبلت (1981) شبیه سازی را این طور تعریف می نماید:
"شبیه سازی ها، نمایشی از یک سیستم بزرگتر هستند و در بر دارنده ی عناصر انتزاعی آن سیستم مي باشند. ویژگی های اصلی سیستم باید توسط طراحان معین گردد و در شکل ساده تر، در شبیه سازی گنجانده شود. عناصری که در سیستم از اهمیت کمتری برخوردار هستند، در شبیه سازی قرار نمی گیرند. شبیه سازی به ساده تر کردن عناصر اصلی و مهم و حذف کردن عناصر کم اهمیت تر تاکید دارند".
انواع شبیه سازی ها
الف. شبیه سازی های زنده : جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده در محيط واقعی استفاده می کنند .
ب. شبیه سازی های مجازی: جایی که افراد واقعی از تجهیزات شبیه سازی شده در محيط شبیه سازی شده یا محیط غیر واقعی استفاده می کنند .
ج. شبیه سازی ساختاری: جایی که افراد شبیه سازی شده از ابزار و تجهیزات شبیه سازی شده در یک محیط شبیه سازی شده استفاده می کنند . لازم به ذکر است که این شبیه سازی ها اغلب به بازی های جنگی معروف هستند . زیرا شباهت هایی با بازی های جنگی رومیزی دارند که در آن ها بازیکنان سربازان و تجهیزات را اطراف یک میز هدایت می کنند .
د. شبیه سازی های ایفای نقش: جایی که افراد واقعی یک کار واقعی را بازی(صحنه سازي) می کنند.
سير مراحل استفاده از شبیه سازی ها
به نظر می رسد که تاریخچه ی بازی ها و شبیه سازی های آموزشی ، به وسیله ی دو دوره ی مشخص از پژوهش و پیشرفت روشن مي شود.
ü مرحله ی اول : شبيه سازي هايي كه در اصل بر پایه ی شبیه سازی های روابط بین المللی بود، فعالیت هاي اين شبيه سازي ها اکثراً برداشت گرایانه و ذهنی بود. گزارش های مربوط به این فعالیت ها در سال 1959 منتشر شد.
ü مرحله ی دوم : اين مرحله در حدود سال 1962 آغاز شد كه در اين سال ها تعدادی از انواع بازی های شبیه سازی رشد کردند . این بازی ها در شرایط معمولی کلاس درس آزمایش می شدند و تلاش داشتند تا پژوهش های ارزیابانه ی عینی تر و کمی تری ایجاد کنند . کاربرد شبیه سازی های آموزشی به طور گسترده افزایش یافته است ، زیرا آنها فرصت هایی برای دانش آموزان فراهم می کنند که می توانند دانشی را که در کلاس درس به دست آورده اند، به کار ببندند.
اهداف و مقاصد شبیه سازی
1. ایجاد تغییر نگرش
2. تغییر بعضی از رفتارهای خاص
3. آمادگی فراگیران جهت فراگیری نقش های جدید برای آینده
4. کمک به فراگير در فهمیدن نقش و وظیفه ی خود
5.تبديل و تغییر مسائل یا موقعیت ها به اجزاء و عناصر قابل اداره يا كنترل
6. نمایش نقش هایی تاثير گذار بر فراگیران (نقش هايي كه فراگير فرصت مواجه با آنها را پيدا نكرده است)
7.افزایش انگیزه و علاقه در فراگیران
8. ایجاد فرایند های تجزیه و تحلیل در فراگیران
9 .حساس سازی و آگاه سازی فراگیران از نقش های زندگی سایر افراد.
ویژگی های شبیه سازی های آموزشی
· شبیه سازی ها، واحد های یادگیری مسئله محور هستند و برای آموزش فعالیت ها و مهارت های خاصی به کار برده می شوند.
· موضوعات درسی که قرار است از طریق شبیه سازی ها آموزش داده شود ، معمولا جزء موضوعات انتزاعی و کلامی نیستند.
· پیامد هایی که می تواند از طریق شبیه سازی ها به دست آید به طور اتفاقی و شانسی کسب نمی شود. یادگیری از طریق شبیه سازی به طور دفعی و یکباره صورت نمی گیرد.
· تجارب و فعالیت های یادگیری دانش آموزان در شبیه سازی های آموزشی به موقعیت های واقعی خارج از مدرسه نیز نزدیک تر است.
وظایف معلمان و دانش آموزان در شبیه سازی ها
الف. توضیح دادن : نقش معلم در توضیح و شرح قواعد شبیه سازی تا حد اجرای اکثر فعالیت ها است.
ب. رجوع دادن : معلم باید قبل از شروع، تکالیف شاگردان را مشخص سازد. معلم به عنوان یک داور پیرو قواعد است .
ج. نظارت و راهنمایی انفرادی : معلم باید نکاتی که شاگردان را در ایفای بهتر نقش فرد در گروه توانمند می سازد ارائه دهند . معلم به عنوان یک مشاور حامی است نه یک واعظ و ناظم.
د. بحث : پس از پایان جلسه به مباحثه درباره ی میزان ارتباط و نزدیکی شبیه سازها با جهان واقعی ، مشکلات و بینش های دانش آموزان پیش از شبيه سازي و روابطی که می توان بین شبیه سازی و موضوع مورد نظر مشاهده کرد نیاز است ،که این یکی از نقش های معلم است.
